The Universal House of Justice

Ridván 2021

To the Bahá’ís of the World

Dearly loved Friends,

Taian kabanea n taeka inanon te mwakoro ae rianako uringakina n rongorongon te Aro a tia ngkai ni koreaki, ao e a rairaki baan te boki. Te Ritiwaan aio e kanikinaea tokin te ririki ae e rangi ni kaokoro, inanon te Babaire Ibukin Nimaua te Ririki, ao inanon taian Babaire aika a bwanin aika a iruruamwi are e moanaki man 1996. A anoanoira taian Babaire aika a iruruamwi aika a boou, ao e berita bwa e na rangi ni kakaawaki ma n uringaki namwakaina aika tebwimauoua are e na katauraoira nakon te kekeiaki inanon ruaiwa te ririki are e na moanaki man Ritiwaan ae e na roko. Ti noria i moara te baronga ae e baikoa ni karekea marurungina ao e a tauraoi ni waakirake ma rangatan waena aika a abwabwaki. Ma e na riai n akea te katautau ae akea nanona ibukin mwaitin te kekeiakimwaaka are e kainnanoaki ibukin karokoara n te karinan ae ti mena iai ngkai ao mwaitin te taratara n nano are e karekeaki iaon kawaira rinanon te bekumwaaka: taian reiakinaki ake ti karekei a na bon kaira waakin te baronga nakon taai aika a na roko, ao rongorongon aron karekeaia a na kaotaira iaon bwaai ake a na roko.

Taian bwi n ririki ake a uotira nakon 1996, aika a kaubwai i bon irouia n taian rikirake ao taratara n nano, a tia ni kaakeai taian nanououa bwa a mwaiti aomata man mwakoro nako aika a tauraoi n rinnako iaan ana baena te Aro. Ma, e ngae ngke a kaunganano taai ake e korakora iai te rairaki n te mwaiti, e aki boraoi ma te waaki n rikirake ae e teimatoa are e kona ni karikirakeaki n taabo aika a kakaokoro. Taian titiraki aika a rangin nano are a kaitara ma ngaai te baronga ake, n te tai anne, e aki tau ana taneiai ni kona ni kaekai raoi. A na kanga aron taian kekeiaki ake a kaineta te kataorababa ni waaki n taubai ma te waaki ni kamatoa ao ni katoka te kanganga ae e kakaewenako ao ni maan, ao e taraa ni matoatoa arona ae kateimatoaan te rikirake? E na kangara aron kateirakeaia aomata n tatabemaniia nako, taian rabwata inanon te Aro ao baronga ake a na konabwai n raira Ana reirei Bahá’u’lláh nakon te mwakuri? Ao a na kangara naake a katikaki nanoia nakon taian reirei n te Aro n riki bwa taan beku inanon te waaki ni mwakuri n te itera n tamnei n te aonnaba?

Ai ngaia are, te kuata n tienture n nako, iai te baronga ni Bahá’í teuana are e kona ni warekiia teniman Tabonibain Ana Waaki te Atua ake a mena i moan ana baronga are a moana te Babaire ibukin Aua te Ririki, are e kaokoro ma taian Babaire ake mai mwaaina ti ibukin ana taratara ae e baraaki iaon teuana te kouru: kakorakoraan karakaan te waaki ibukin te rin ni mwaiti. Te kouru aio are e a riki bwa boton taian Babaire ake imwina. E a tia n reke te mataata irouia kaain te baronga aio bwa te waaki aio tiaki ti karinakiia kurubu n aomata aika a mwaiti inanon te Aro, ao tiaki te bwai ae e nang bon kaoti naba i bon irouna; e kananonaaki bwa te kataorababa ao te kamatoa ae e na karauaki ni barongaaki raoi te kantaninga are e uaiakinaki mai iai, e na babaireakiraoi, ao e na kabutaki raoi. Te mwakuri aio e kainnanoa irakin buakona irouia tamnei aika a mwaitikurikuri aika a tia ni karauaki ni kaongoaki raoi ni kanoana, ao n 1996, e a weteaki te aonnaba ni Bahá’í bwa e na butimwaea te kakaewenako n angareirei ae moan te bubura arona are irian te waaki aio. E weteaki bwa e na katei taian reirei ni kataneiai ake a kabaraaka te taratara iaon kaotinakoan waawanakoia aomata aika a tabe n ririkirake mwaitia ake iai irouia te konabwai aika a kainnanoaki ibukin kateimatoaan te waaki ibukin te rikirake.

Raao a wakina tabeia aio ao a ataia bwa, e ngae ngke tera taian tokanikai mai mwaaina ake a tia ni karekei inanon maraen te kabuti reirei, e teretere bwa e mwaiti te bwai ae a na riai n reiakinaki iai ibukin taian konabwai ake a riai ni karekei ao, ae e rangi ni kakaawaki riki, bwa a na kangara ni karekei. Rinanon kawai aika a mwaiti, te baronga e reiakinaki man karaoan te mwakuri, ao taian reiakinaki ake e karekei, imwin rinanoaia iraua te tai ao ni katamaroaaki riki rinanon kabonganakiia inanon taabo aika a kakaokoro ni waakinakon te tai, n tokina ao a koreaki mwia inanon taian boki n reirei. E kuneaki bwa tabeua mwakuri a angaraoi karaoakiia bwa kaekaan aia kainnano n te itera n tamnei kaain te tabo teuana. Taian kamronron ni kamatebwai, reirei nakoia ataei, bobotaki n taromauri, ao imwina taian kurubu ibukia kairake n ataei a tebenako riki bwa ngaia aika a boto kakaawakiia n te itera aio, ao ngke a rarangaaki ma mwakuri ake a irekereke ma ngaai, taian bitaki ake a kaotinakoaki a karekea te banna ni maiu inanon te baronga ae e marurung. Ao inanon riirikiraken mwaitiia naake a ira buakon taian moan kouru aikai, e a manga otinako iterana teuana irarikin are e moan iangoaki. A riki bwa taian mataroa are rinanoia a kona iai roronrikirake, ikawai ao utu aika a bwanin mai tinanikun te baronga n reitiia ma Ana Kaotioti Bahá’u’lláh. E tabe naba n rikirake tereteren angaraoin iangoakin taian kawai aika a babarongaaki ibukin te mwakuri ni katei baronga inanon te waaki ae te ‘kiratita’: te mwakoro teuana iaon te aba ae e kona ni mwakuriaki ae e bon tannako ma aron ana botannaomata ao tein te kaubwai. Te konabwai ibukin katauraoan taian babaire n te karinan ae te kiratita e a moanaki kateakina, ao man taian babaire akanne, taian kanoa ibukin rikiraken te Aro e a otinako, are e barongaaki nakon taian waaki n raaun aika kaka tenua te namwakaina maaniia. Te bwai teuana ae e na kamatataaki ni moantaai bwa: mwaingiia aomata n tatabemaniia rinanon taian kooti aika a iruruamwi e na kaungaa reken, ao e na kabutaki man, mwaingin taian kiratita iaon te kawai n rikirake. Te uaia n irekereke ae e airiiri n ibuobuoki imarenaia aio e buokia raao n taabo nako n rinanoi taian kawai ibukin te rikirake inanon oin aia otabwanin ao ni kona n taua mwin kawaia are a tia n toua ni kaea te korakora ae e riirikirake. Ni waakinakon te tai, e a kakoauaaki bwa e na uaana ngkana e noraki te bwai ae e riki inanon te kiratita man itera aika uoua bwa man te taratara iaon waaki n reirei aika a kakaawaki ake tenua – te beku ibukia ataei, kairake n ataei, roronrikirake ao ikawai - n reitaki ma te taratara iaon taian raaun ni mwakuri ake a kakaawaki ibukin norakin biribirin te rikirake. Imwin ti teutana te tai ngke e teirake te kekeiaki inanon uabwimanimaua te ririki, angiin taian waaki aika a rangi ni kinaaki riki ibukin te waaki n rikirake ae ti kona n nonori ni bong aikai, a bon tibwa tabe ni kateiteaki raoi n te tai arei.

Ngke e a tabe ni kakorakoraaki riki aia kekeiaki raao, tabeua kairiri, boto n reirei ao kawai aika a kakaawaki irouia aomata ni kaineti ma te waaki n rikirake a moanna ni kamatoaaki inanon te kawai teuana (framework) ibukin te mwakuri are e na rikirake ni kona ni karini kanoa tabeua. Te kawai aio e a kakoauaaki bwa te aa ibukin kaotinakoan te maiureirei ae moan te korakora. E buokia raao ni kainetii korakoraia rinanon aanga ake, n aron ae e oti man te taneiai, a bongana ibukin karikirakean baronga aika a marurung. Ma te kawai aei bon tiaki kaekaan bwaai nako. Ngkana a bane n taraaki iteran nako te kawai aei ibukin rinanoan oioin te kiratita, te kaawa, ke bon ti te baronga ni mwenga, e kona ni karaoaki te banna ni mwakuri are e tarai mwin aia reiakinaki kaain te aonnaba ni Bahá’í ni kabutaa ao ni kona naba ni kaeka nakon itera nako n te tabo anne. Kateakin itera aika uoua are te kamatoa ibukin bwaai aika a kainnanoaki n te itera teuana ao irakin nanoia aomata n tatabemaniia nako n te bwai are a tangiria n akea tiatianakina n te itera are teuana e a kaotinakoa te mataata ae e boou ibukin kawai aika a mwaiti ake a kona iai aomata nako ni boutoka te waaki are, i nukana, e bon ira nanon ao e rereitinako ni katamaroaki inanon reereken te taneiai. E riai n akea te nanououa ni kaineti ma te rikirake are e karekeaki man kaotin te kawai aio: mwina aika a kakaawaki ibukin kaboan nanoia ao katiteuanaakin taian kekeiaki n te aonnaba ni Bahá’í ao ni kabutimwaaka mwaatina ni waakirake bon ngaai mwina aika a rangi ni kakawaki.

Inanon ana tai te Babaire teuana n onea mwin are mai mwaaina, ao te rinnako inanon te mwakuri ni katei baronga a kateaki n taabo nako, taian rikirake n te karinan are te katei e a otara riki. N aron te katoto, kakaawakin reiakinaia te roro ake a uarereke e a rikirake ataakin kakaawakina, ao ai aron naba te konabwai ae e raba ae e okoro are e kaotaki irouia kairake n ataei are e a moamoa riki. Tamnei ake a ibuobuoki ao a raoniia imarenaia inanon te kawai ae a uaia n nakonako inanona, n teimatoa ni karababaa nako te mronron ibukiia naake a tauraoi n ibuobuoki, e a riki bwa te banna are e uaiakinaki n taian kekeiaki ni kabane ibukin karikirakean te konabwai ni beku. Irarikin anne ao bon taian reitaki imarenaia raao bon ibuakoia ao ma naake irarikia e rinanon naba te onikaki, ngke e a tabe n rikirake te atatai iaon mwaakan te maroro ae e nano riki ibukin kauraan ao iriiribakin te uki n nano n te itera n tamnei. Ao ae e kakawaki, taian baronga ni Bahá’í a tabe n rikirake riki aia taratara nako tinanikun te Aro. Ngkana iai te tamnei ae e butimwaea ana taratara te Aro e kona n riki bwa kaaina ae e ira buakon te beku – e ngae ngke te tia kakatanoataa ao te tia babaaronga – ibukin taian waaki n reirei, bobotaki ibukin te taromauri ao iteran nako te mwakuri ibukin te katei-baronga; mai buakon tamnei akanne, a mwaiti ake a katanoata aia onimaki Iroun Bahá’u’lláh. Ai ngaia are, moan borikakin te waaki ibukin te rin ni mwaiti e a kaoti are e aki rangi ni katan iaon taian koaua aika a koreaki mwia ao katautau aika a aki ataaki koauaia ma iaon riki are bon te taneiai bwa a na kangara aomata aika a mwaiti ni kona ni kunea te Aro, ni karikirakea aia atatai iaona, ni uataboi ana kouru, n rinnako ibuakon taian mwakuri ao maroro, ao ni mwaitin te tai ni kaainna. Ni koaua, inanon ana tai te reirei ni kataneiai ni kamatoaaki n ana waaki man te tabo teuana nakon te tabo teuana, mwaitiia aomata ake a karekei tibwangaia n ana mwakuri te Babaire, ni karababanako naba nakoia ake a tibwa tia ni kaina te Aro, e a rikirake n te mwaiti ae e rangin rianako arona. Ma e aki kairaki aio ti ibukin raraomaeakinan te mwaiti. Te taratara ibukin te onikaki i bon iroun temanna ao ni kabane are e tabe naba n waakinaki, are e aanaki man kamatebwaian Ana Taeka te Atua ao ataakina bwa aia konabwai aomata ni kabane ni kona n riki bwa taan beku inanon te kaotioti n tamnei ae e nano iangoana, are e a kaotirakea te nano ni kan uaia ni beku.

Teuana mai buakon kanoan te tai ae uabwimanimaua te ririki ae e rianako kamimina ao ni kaunganano bon te beku are e karaoaki irouia roronrikirake n te Bahá’í, ake, ma aia onimaki ao ninikoriaia ni kaitarai kanganga a tia n butimwaea nneia are e bon katauaki ibukiia are mai moa n ana kekeiaki te baronga. A riki bwa taan reirei n te Aro ao taan reiakinia naake a uarereke, bwa tuuta ake a mwamwananga ao bwaioniia i nanoa, bwa koteneita n te kiratita ao kaain taian rabwata nako n te Bahá’í, roronrikirake iaon kantenanti ake nimaua a tia n teirake ni beku ibukin aia baronga ma te babanennano ao te kaburearo. Te nano n ikawai are a tia ni kaotia, inanon karaoan tabeia are e katan iaona kawakirakean te Babaire n Tamnei, e kaotaki ni marurungin tamneia ao babanennanoia nakon kamanoan taai aika a na roko ibukin te botannaomata. Ibukin kinaakin te nano n ikawai ae e otara aron riirikirakena, ti a tia ni baireia bwa, imwin raoi te Ritiwaan aio, e ngae ngke roron te tia onimaki ae e riai n roko iai ibukin te beku iaon te Botaki n Tamnei e na tiku iaon uabwimateuana, te roro are e a kona iai te tia onimaki n rinerine n tain te rinerine ni Bahá’í e nang karinanoaki nakon tebwimawaniua. Bon akea ara nanououa bwa roronrikirake n taabo nako ake a roko n te roro anne a na kaota koauan ara onimaki aio irouia n aia konabwai ni kakoroa nanon “karaoan raoi tabeia ao kaotan te karaurau n iango” te “tabe ae e tabu” are a weteaki nako iai taan rinerine ni kabane n te Bahá’í.

Ti ataia bwa, n aron ae e bon riai, koauan taian oioi inanon taian baronga a rangi ni kakaokoro. Taian baronga n taian aono, ao taabo aika a kakaokoro inanon baronga akanne, a moani taian Babaire aika a iruruamwi aikai n aia tai n rikirake aika a kakaokoro; mai mwin te tai anne, a tia n rikirake ni biriia aika a kakaokoro ao a tia ni karekei aia karinan ni waakirake aika a kakaokoro. Aio, i bon irouna, e aki boou. Bon kaman arona are tein taabo nako a kakaokoro, n ai aron naba te uki n nano are e kona ni kuneaki ikanne. Ma ti nora, naba, rikiraken te iabuti, ike te konabwai, onimakinaia i bon irouia ao aia taneiai aika a ikoiko inanon taian baronga e a tabe n rikirake, ni kabetaki man aia tokanikai tariia ni baronga aika a kaan ao aika a raroa. N aron te katoto, ngke tamnei ake a teirake ni kauka te tabo ae e boou n 1996 akea uotaia bwa ti te ninikoria, te onimaki ao te babanennano, n te bong aei aia itabon n taabo nako a ikoti anua naba akanne n reitaki ma te atatai, te taratarannano ao taian konabwai ake a tia n ikoiko imwin te kekeiaki inanon uabwimanimaua te ririki irouia ni kabane kaain te aonnaba ni Bahá’í ibukin babairean raoi ao kanakoraoan raoi riki te mwakuri ibukin te kataorababa ao te kamatoa.

E ngae ngke e moanna mai ia te baronga, e a tia ni katamwarakea te waaki n rikirake ngke e ikotii anua ake te onimaki, te kekeiakimwaaka ao te babanennano ma te tauraoi nakon te reiakinaki. Ni koauana, teuana te bwai ae e na tiku n uringaki inanon taian Babaire aika a iruruamwi aikai bon taorababan ataakina are taian kekeiaki nako ibukin te rikirake e moanaki moa man te tauraoi nakon te reiakinaki. Beebeten te kaetieti aio e karabai bwaai aika a kakaawaki ake a na riki ake a na kaoti mai iai. Ti aki nanououa bwa ni katoai kiratita nako, ni waakinakon te tai, a na waakirake iaon te kawai n rikirake; taian baronga ake a tia n rangin rikirake n te aro ae e waekoa, ni kabotauaki ma baronga ake aron teia ao taian angaraoi titebo aroia, a tia ni kaota te konabwai ni kaunga te katiteuanaaki n te iango ao n reiakinaki iaon aron te mwakuri ae e nakoraoi. Ao a karaoia n akea te tabwara ni mwakuri.

Te baabanennano nakon te reiakinaki nanona naba bwa bon te tauraoi ni karaoi kaairua-ao n tabetai, ni koaua, taian kaairua aika a na karekea te mwengabuaka. N akea te kubanako, taian kawai ao waaki aika a boou a tararuaaki n te aro ae e aki konabwai n te moan tai ibukin uarereken te taneiai; n tabetai, te konabwai teuana ae e a tibwa karekeaki e a manga bua ngke e tabe te baronga ni katabea iaon karikirakean riki teuana. E ngae ngke a raraoi ara kantaninga ibukin karekean te bwai teuana tiaki nanona bwa e na aki reke te tibanako, ao te mwaingirake mai iai e kainnanoa te kamangori ao te kamwawaaki. Ngkana e a tia te baronga n teimatoa ni kabanea nanona ni kaota te taotaonannano ao n reiakinaki man ana kairua ake a na bon bae ni kaoti, te waakirake e bon tuai naba teutana ni kararoaaki man aia roroti.

I nukan taian Babaire aika a iruruamwi, rinnakon te baronga inanon maiun te botannaomata e a moanna n riki bwa te bwai ae e kabaraakaki te taratara iaona. A kaungaki taan onimaki bwa a na iangoa aio bwa ai aron uoua taian waaki ni kekeiaki aika a irekereke imarenaia-te beku ma te botannaomata ao irakin buakon te maroro ake a waakinaki irouia te botannaomata. Aikai, ni koaua, tiaki onean mwin te mwakuri ni kataorababa ao ni kamatoa, ao tiaki katikakin nako te taratara man taabe akanne: bon kaman iriaia. Ngkana e korakora te konabwai n aomata are irouia are a kona ni weteia bwa a na ibuobuoki iaon aio, e korakora naba te konabwai ni uoti taeka n rabakau ake inanon Ana Kaotioti Bahá’u’lláh bwa a na kaitarai taian kakaewenako n te bong anne - are rairan Ana reirei nakon karaoana n te mwakuri. Ao taian kanganga ake a mena te botannaomata inanona n te tai aio e a katuruturua riki kaakaiakin kainnanoakin te bwainaoraki are e anganako te Taokita ni Karawa. Are e kananonaaki n aio bon te koaua iaon taekan te aro are e rangi ni kaokoro ma are e ataaki irouia kaain te aonnaba: te koaua are e kinaa te aro bwa te korakora ae e mwaaka ibukin kabutimwakaakin te waakirake ae akea tokina are iroun te botannaomata. E ataaki naba bwa te aeka ni botannaomata anne e na aki kaoti n te aro n aki akaaka, ni bon oin ana iango - bon tabeia taan iriira Bahá’u’lláh bwa a na mwakuriia aron kaotina. Te mwakuri aio e kainnanoa kabonganaakin te aeka ni waaki n reiakinaki ae e babarongaaki nakon te mwakuri ma te botannaomata ao irakin buakon te maroro are irouia aomata.

N taraakina man te taratara are uoua ao te iterana taian bwi n ririki n tia n nako, te konabwai ibukin karaoakin te mwakuri ma te botannaomata e korakora rikirakena, are e a uotiira nakon taian mwakuri aika a korakora aron rikirakeia. Ngkana e kabotauaki ma 1996, ngke a tabe ni kateimatoaaki butin 250 taian waaki ibukin karikirakean te botannaomata ao te maiuraoi man te ririki teuana nakon teuana, ngkai ai 1,500, ao mwaitin taian botaki ake a tei iaan rorotin ana reirei te Bahá’í e a tia n rikirake aua te tai n te aro are e a riaon 160. E raka iaon 70,000 taian mwakuri ma te botannaomata ake a karioaki ni wakaan te uteute ake a kimototo taia ake a karaoaki ni katoa ririki, kaotan te rikirake nimabwi te tai okiokina. Ti kakariaria nakon reitinakon te rikirake n taian kekeiaki ni kabane aikai ake a reke mai mwin te boutoka ae e babanennano ao te kaunganano are e a karekeaki ngkai man te Bahá’í International Development Organization. E ngae n anne, irakin buakon taian maroro ake irouia te botannaomata irouia kaain te Bahá’í e a tia naba n rangin rikirake. Irarikin are a mwaiti taian angaraoi ike raao a kona n angarake te taratara man te Bahá’í nakon taian maroro ake a riki n taabo ni mwakuri ke bon iroun temanna ma temanna, a mwaiti riki irakin buakon taian maroro aikai n te kawai ae e barongaaki ake a tia n rangin rikirake. Ti iangoi tiaki ti taian kekeiaki aika a korakora ao n rikirake matoaia n aron anganakoan taian tibwatibwa ake mai iroun te Baronga ni Baha’i n te Aonnaba (BIC) – are e a tia ni karakei riki ana Aobiti iaon Aberika, Atia ao Eurobe – ma bon te mwakuri man korakoran itikaokaon nako taian Aobiti Ibukin te Reitaki Nako Tinanikun te Aro ake n taian aono ake a rangin rikirake are nakoia ao te itera ni kekeiaki aio e riki bwa boton aia taratara; irarikin anne, iai taian tibwatibwa aika a nano aia taratara ao n rianako aroia ake a karaoaki irouia tabeman taan onimaki n rabakauia aika a kakaokoro. Aikai ni kabane a buokia teutana ni kabwarabwaraa bukin kaotakin karineakin, ataakin ao kamoamoaakin te Aro, taan iriiria ao aia mwakuri, ake a kaokiokaki n taekinaki mai irouia taan kairiri n te iango ao tabeman riki aika a rangi ni kinaaki n aia karinan nako ake ibuakoia te botannaomata.

Ngkana ti rinanoa te tai ae uabwimanimaua te ririki n tabwaninna, ti rangi n rotaki ma te kukurei ao te mimi n aron mwaitin aekakin te rikirake are e a tia ni karaoia te aonnaba ni Bahá’í. Maiuna are n te itera ni wanawana e a tia n rikirake, n aron ae e kaotaki tiaki ti n taian rikirake n iteran nako taian kekeiaki ake a tia ni kabwarabwaraaki, ma rinanon naba mwaitin taian boki aika a rietaata aia karinan ake a boretiaki irouia taan koreia, man rikiraken taian mwaawa ibukin ukeabakin taian konabwai tabeua n irekereke ma taian reirei, ao mai mwin ana roroti taian angareirei ibukin te kareke beebwa are mai nano ao are iaona riki ake a babarongaaki ni kanakoaki mai iroun te Botaki n Reirei ibukin Kamatebwaian te Kaubwai n te Aonnaba (Institute for Studies in Global Prosperity), are, n irekereke ma ana rabwata nako te Aro, e a beku ngkai ibukiia roronrikirake n te Bahá’í man aono aika a raka iaon 100 mwaitia. Taian kekeiaki ni katei taian Auti n Taromauri a tia n rangin otara aron butimwaakaia. Te kabanea n Tina n Tembora are e kateaki bon iaon Santiago, Chile, ao taian mwakuri ni karikirake ibukin katean uoua taian Mashriqu’l-Adhkárs ake n te aono ao nimaua n te kaawa a tabe ni waakinaki; te Auti n Taromauri iaon Battambang, Cambodia, ao Norte del Cauca, Colombia, a tia ni kauki aia mataroa. Taian Tembora ni Bahá’í, e ngae ngke a tibwa katabuaki ke a maan n tei, a rikirake riki nneia are a taua inanon nuukan maiun te baronga. Te boutoka n te itera n rabwata are a angarake karinaniia nako taan onimaki ibukin taian kekeiaki aika a bure warekaia ake a karaoi raoraon te Atua e a tia ni karaoaki ma te aro n aki tauanibwai. N te aro ae e beebete e noraki bwa te bwai ni uakora ibukin te marurung n tamnei irouia ni kabane, te tituaraoi ao te kaburearo are, n te tai ae e korakora rotakin te kaubwai, kakaawakin wawanakon te mwane e kateimatoaaki - tiaki, e kakorakoraaki riki - aio e rangin teretere norakina. Inanon ana waaki ni babaire te Bahá’í, aia konabwai Botaki n Tamnei n Aono ni kabuti oin aia baronga ribuakon rikirakeia aika a matoatoa riki e a rangi ni korakora riki nakoraoina. A tia ni karekea uaana nakoia ae e tamaroa moara riki man te waaki n reitaki ae e boou rietaatana ma Kauntiera, ake a tia ni boto iaon babarongaakin aron rikoan te taratarannano man uakaan te uteute ni kabutaa te aonnaba ao ni kakoauaa bwa e tibwatibwaaki nako. Aio naba te tai are taian Kauntira ni Bahá’í n te Mwakoro n Aono (Regional Bahá’í Councils) a kaoti bwa te rabwata ae e tabwanin inanon te Aro, ao inanon 230 taian mwakoro n aono ngkai, taian Kauntira (Councils) ao taian reirei ni kataneiai ake a tararuai butiia a tia ni kaotia bwa a bon rangi ni kainnanoaki ibukin kawakirakean te waaki ibukin te rikirake. Ibukin reitinakoan nakon taai aika a na roko taben te Tiibi n Tia Onimakinaki ibukin te Ḥuqúqu’lláh, Tabonibain Ana Waaki te Atua ae ‘Alí-Muḥammad Varqá, e kateaki te Baba n Tararua n te Aonnaba ibukia Taan Onimakinaki n te Ḥuqúqu’lláh n 2005; n te bong aei ao e tararuai aia kekeiaki e aki kee iaan 33 Taian Baba n Tararua ibukia Taan Onimakinaki n te Aono ao ni Mwakoro n Taabo are e a kabutaa ngkai te aonnaba, ao are e tararua aia mwakuri e raka iaon 1,000 taian Representatives. Taian rikirake ake a waakinaki ni Boton te Bahá’í n te Aono inanon te tai aio a bon mwaiti: kakoauaakin tian taian Kain Ararake ni Bangotan te Báb ao uoua taian kateitei iaon te Aake ao moanakin katean Bangotan ‘Abdu’l-Bahá, n aki warekii taian mwakuri aika a mwaiti ibukin kamatoaakin ao kateimatoaan Ana Tabo aika a Tabu te Aro aika a rangi ni kakawaki. Bangotan Bahá’u’lláh ao Bangotan te Báb a kinaaki bwa Taabo aika a na Kawakinaki n te Aonnaba (World Heritage), taabo aika a aki kona ni katautauaki rianakon mwaitin kakaawakiia nakon te botannaomata. Aomata aika a mwaitikurikuri a roko nakon taabo aika a tabu aikai n te mwaiti ae e nakon irabubua te nga mwaitiia, ni kaania te mwaiti ae e nakon teuana ao te iterana te mirion n ririki tabeua, ao Boton te Aro n te Aonnaba e butimwaaia ni katoa tai irabubua taan roko ni kawari taabo aika a tabu n teuana te tai, ao n tabetai e raka iaon 5,000 inanon teuana te ririki, n reitaki ma e kaania te mwaiti anne irouia kaain te Bahá’í ake a roko ni kawara ikekei; ti kukurei ni bwaai aika uoua bwa n rakan mwaitiia ao ni mwaitin kakaokoroia aomata ao aono ake kaotaki mataia ibuakoia ake a roko ni karekea tibwangaia ae e tituaraoi man te waaki ni kawari taabo aika a tabu (pilgrimage). Rairan, boretiakin ao tibwatibwaakin nako taian Koroboki aika a Tabu e a tia naba ni kakorakoraaki kabutimwakaana, ao irarikin anne bon rikiraken Ana Tabo ni Boki te Bahá’í (Bahá’í Reference Library), teuana mai buakon kaain te utu ni website ae e rianako are e irekereke ma Bahai.org, are e a tauraoi ngkai inanon tebwina taetaen te aonnaba. A kakaokoro taian aobiti ao rabwata nako ake a tia ni kateaki, ake a mena ni Boton te Bahá’í n te Aonnaba ao n taabo tabeua, ake a katabeaki ma boutokaakin te waaki ibukin te reiakinaki are e tabe n taakinakinako inanon itera ni kekeiaki aika a mwaiti ni kabuta te aonnaba. Aikai ni kabane, mwanera ao tarira n te onimaki, bon ti te mwakoro ae moan te uarereke ibukin rongorongo ake ti kona n taekini nakoimi are mwin ami babanennano nakon Teuare Ngaia are Temanna are E Karaoaki ae e Kaairua Nakoina n Te Aonnaba ake a tia ni karekeaki. Ti kona n ti eko taian taeka aika a rota nanora ake a taekinaki n teuana te tai iroun Teuare E tangiraki are te Mwatita n te tai are, e rotaki n te namakin ae e korakora, E takarua ni kangai: “O Bahá’u’lláh! Tera ae Ko a tia ni karaoia?”

Man te tabo ni kataratara iaon te kuata n tienture ae e kakaawaki, ngkai ti a kabaraaka ara taratara nakon te Babaire Ibukin Nimaua te Ririki ae e bon tibwa bane, te Babaire ae e okoro ma ake mai mwaaina n itera aika a mwaiti. Inanon te Babaire aio ti kaumakiia kaain te Bahá’í n te aonnaba bwa a na kabonganai ni kabane aia reiakinaki man uabwi te ririki ake mai mwaaina ao ni kamwakurii n tabwaninia. Ti kukurei bwa ara kantaninga ni kaineti ma aio a riaon riki mwaitin ake e na kakoroaki, ma ngkai ti na bon bae ni kantaningai bwaai aika a tamaroa mai irouia taan iriira te Tamaroa ae e Kakabwaiaaki, anuan te bwai are e kakoroaki bukina rinanon aia kekeiaki n ekuriti e bon rangi ni korakora rianakon arona. Bon te atibu are e katokaaki mai i eta ni kaotan te tokanikai are e kabaneaki uabwimanimaua te ririki ni mwakuriaki.

E na rangin uringaki riki te Babaire aio bwa e koreaki nakon teniua te mwakoro n taian bukamaru aika uoua ibukin taian kauabubua n ririki, ni katoai nako ake a kakorakorai baronga n taabo nako ni kabuta te aonnaba. Botakia naake a kakaonimaki e kaotia, n te buburakaei ae e tuai man nonoraki mai mwaaina ao aron beebeten norakina, te konabwai ni kona ni kariniia aomata man iteran nako te botannaomata ibukin karineakin maiun Ana Tia Kaotioti te Atua. Bon te kanikinaa ae e mwaakaroiroi ibukin te bwai riki teuana ae e raababa nako are: te konabwai ni kaira kawain katinakoan te korakora n tamnei ae moanibaan te korakora ibukin karikirakean te Aro. Moan te rianako tamaroan te kaeka n te aro are n taabo aika a mwaiti ao te Aro e a bon kabutimwakaaki ni kaotinakoaki man te aki ataaki ngkoa n te karinan are n te aono. N taabo ike e aki kantaningaaki, tao e bon aki kakaeaki, e a noraki aron rianakon butimwaean te Aro. Nga ma nga ma nga ake a rotaki nanoia imwin reitakia inanon te ang n taromauri are n te bong aei e a riki bwa anuan te baronga ni Bahá’í n taabo nako. Te taratara ibukin norakin te bwai ae e kona ni karaoaki man karaoakin kanoan te Bong n Tabu ni Bahá’í e a rangi ni korakora riki aron karakaakina nako.

Taian tokanikai n te Babaire aio, ti man kaotakina n te ware, e waekoa n rabuniinako ake man taian Babaire ake mai mwaaina ni moa man 1996. Ni moanakin te Babaire aio, iai te konabwai ibukin karaoakin e raka iaon 100,000 taian moan kouru n te tai teuana ma teuana, te konabwai are uaan uabwi te ririki ni keiakinaki ni kabutaa. Ngkai, 300,000 taian moan kouru aika a tabe ni kateimatoaaki n teuana te tai. Irakin buakon mwakuri akanne e a tia n raka nakon uoua te mirion, are e kaan nakon tenua te tai te raka. Iai 329 taian reirei ni kataneiai aika a mwakuri n te aono ao n te mwakoro n aono, aia konabwai e kaotaki man te koaua are teniua ni kuata man te mirion te aomata e a tia ni kona ni kabanea mai nano, teuana ana boki, te kooti ae e iruruamwi; ao n ikotakina, mwaitin te kooti ae e a tia ni kabaneaki irouia aomata nako ngkai ai bon uoua te mirion - te kibarake ae e raka iaon te teuana te katenimwakoro inanon nimaua te ririki.

Rikiraken kakorakoraakin taian kanoa ibukin te rikirake ni kabutaa te aonnaba ae a tabe ni baraakinaki e tuangira te karaki ae e kakukurei i bon irouna. Inanon te maan ae nimaua te ririki aio, ti wewete nakon kabutimwakaan te rikirake ni katoai nako taian kiratita ake 5,000 ike a tia ni moanaki mai iai. Te kawaekoa aio e bon riki bwa kabutakin taian kekeiaki aika a kawaekoaaki ni kabutaa te aonnaba. N tokina, mwaitin taian kanoa ibukin te rikirake aika a kakorakoraaki e riaon te taboro mwaitin rikirakena ao ngkai e tei n te mwaiti ae e nakon 4,000. Taian kanganga ni kaukan taian kaawa aika a boou ao baronga ni mwenga nakon te Aro ribuakon te aoraki ae e roota te aonnaba, ke karababaan nako taian mwakuri ake a tibwa moanaki ngke e moan roko te aoraki, e a totokoa karakaakin te ware ae e na karekeaki ngke e a roko te Babaire n ana kabanea n ririki. E ngae n anne, e mwaiti riki te bwai ae ti kan taekinna irarikin aio. Mai moan te Babaire, ti a bon tia ni kaota te nano bwa mwaitin taian kiratita ike raao a tia ni kitana te katenua ni mwaneka iaon te kawai n rikirake, imwin reiakinaia aron butimwaean te mwaiti ae e korakora nako nanon aia mwakuri ake a karaoi, e na karekei irabubua riki. Botana n te tai arei, e tei iaon 200, n tibwatibwaaki nako iaon 40 taian aono. Nimaua te ririki imwina, e a tia n rikirake te ware aio nakon te mwaiti ae e kamimi ae 1,000 inanon e kaania 100 te aono – kuatan mwaitin ni kabane taian kanoa ibukin te rikirake aika a kakorakoraaki ao te tokanikai ae e riaon are ti kantaningaia. Ao e ngae n anne, taian ware aikai a aki kaota rietaatan te taubuki are e a tia ni kibarake nako iai te baronga. E raka iaon 30 taian kiratita ike mwaitin taian moan kouru aika a kateimatoaaki e riaon 1,000; n taabo, botana bon tabeua te nga, are e iraki buakona irouia e raka iaon 20,000 aomata inanon teuana te kiratita. Taian Botaki n Tamnei ni Kaawa aika a tabe n rikirake mwaitiia a tabe ngkai n tararuai takinakoan taian kanoa n reirei ibukiia e kaan bane ataei ao kairake n ataei n te kaawa teuana; te aekaki n oioi ni koaua anne e a moanna ni kaoti inanon tabeua taian bwariko ni mwenga ni kaawa aika a rikirake. Reitakiia ma Ana Kaotioti Bahá’u’lláh e a tia, n taai aika a rangin teretere, n riao riki nakon are bon aomata n tatabemaniia, utu ao aia koraki nako – te bwai ae e noraki bon mwaingiia botannaomata nakon te nuuka ae ti teuana. N taai tabetai, taian itabarara ake man taai ake rimoa imarenaia kurubu aika a kakaitara a moanna ni katukaki, ao tabeua taian karinan inanon te botannaomata ao reitaki a onikaki man otan te reirei n tamnei.

Bon akea bwa ti te rangi ni kukurei iroura n taian rikirake aika a rangin rianako aron tamaroaia. Mwaakan Ana Aro Bahá’u’lláh ni katei baronga e a tabe riki n noraki ma te taratara ae e rangin itiaki riki, ao aio bon te aa ae e matoatoa are e na kateitei mai iai te Babaire Ibukin Ruaiwa te Ririki ae e nangi roko. Taian kiratita aika a rianako marurungiia, n aron ae e tia ngkoa ni kantaningaaki, a tia ni kakoauaaki bwa taian boto ibukin te atatai ao karekean bwaai ni mwakuri ao konabwai ibukiia kaain rarikiia. Ao n taabo ike e tei iai aekakin kiratita n aekakin aio ae e raka iaon teuana, a tia n karekea te angaraoi ae e beebete ibukin karekean taian angaraoi ibukin kabutimwakaan te rikirake n te kiratita teuana imwin teuana. E ngae n anne, ti namakina kakaawakina bwa ti na manga katuruturua riki, bwa te rikirake aio e kuri ni katabwanina te aonnaba; okoron te rikirake n te tabo teuana ma teuana e nakon korakorana. Otaia ni kabane kaain te baronga iaon te waaki ibukin te rin ni mwaiti ao aia konabwai n onimakiniia raoi ibukin karaoana ibukin kaungakin te waaki aio e ngae ngke tera ae e riki iaon abaia e a tia n rikirake nakon te karinan are e aki kona ni kaman iangoaki inanon bwi n ririki aika a tia n nako. Taian titiraki aika a nano ake a maan n tiitiku, ao ake e a kabaraakaki te taratara ae e kakangroaroa nako aoia n 1996, a bane n tia ni kaekaaki te aro ae e matoa raoi irouia kaain te aonnaba ni Bahá’í. Iai te roro teuana ibuakoia taan onimaki are maiuia ae e bwanin e bon tiku iaoia tanemwanekan rikiraken te baronga. Ma korakoran buburan te bwai ae e a tia n riki inanon kiratita aika a rangi ni mwaiti akanne ike moanakin te reiakinaki a tabe ni karababaakinako e a tia n raira te rikirake ae e korakora n te waaki ibukin te rin ni mwaiti nakon te tai ae e rianako kakaawakina n rongorongon te aro ae e na bubura uringakina nakon taai rimwi.

A na mwaiti aika a tia n ataia aron te Tia Kakaawakin ngke e tibwatibwai ana Roro nako te Aro nakon taian ibwaoki (epoch, te tai) aika a iruruamwi; te kanimaua n tai inanon te Roro ni Kateitei e moanaki n 2001. Te bwai ae e aki rangin ataaki bon are te Tia Kakaawakin e tataekini ni kabwarabwaraa raoi bwa iai taian ibwaoki ibukin te Babaire n Tamnei, ao taian mwaneka ake inanon ibwaoki akanne. E baenikai riki inanon uoua bwi n ririki ngke a tabe ni kateiteaki ao ni kamatoaaki raoi taian rabwata n te kaawa ao te aono ake kanoan te Waaki ni Babaire, te Babaire n Tamnei are e borikaki Iroun ‘Abdu’l-Bahá e kaukaki raoi n 1937 ni moanakin te moan mwaneka ibukin te moan ibwaoki: Te Babaire ibukin Itiua te Ririki are e anga te Tia Kakaawaki nakon te baronga ni Bahá’í iaon Amerika Meang. E kainaki te moan ibwaoki aio imwin banen te Babaire Ibukin Tebwina te Ririki n 1963, are e otinako mwina bon unikakin ana baena te Aro ni kabuta te aonnaba. Te mwaneka are e kauka te kauoua n ibwaoki bon te moan Babaire Ibukin Ruaiwa te Ririki, ao e aki kee iaan tebwina taian Babaire ake a tia naba ni waakinaki kanoaia imwin anne, taian Babaire ake a moa maaniia man tebwimauoua te namwakaina nakon itiua te ririki. Ni karangainan te kauoua n ibwaoki aio, te aonnaba ni Bahá’í e a tia ni moana norakin moanakin ae e moantaai te rin ni mwaiti inanon te Aro are e a kaman noraki Iroun te Tia Korea te Babaire n Tamnei; inanon bwin n ririki ake imwina, rooro nako irouia taan onimaki aika a babanennano inanon te baronga ibukin te Ara ae Moan te Korakora a tia ni bekumwaaka inanon te Onikureebe n Tamnei ibukin ribanaakin taian angaraoi ake a kainnanoaki ibukin te rikirake ae e kateimatoaaki ao ni buburakaei. Ao n te tai ae e mimitong n te Ritiwaan aio, ai bwakanakora taian uaa mai mwin te bekumwaaka anne! Buburan taian ware ae e kona ni kakoauaaki kamimiina are e a karirikirakea riki mwaitin taian waaki inanon te baronga, n rawea kian te onimaki ao ni waekoa n teirake ni beku ni moan te waaki n te Babaire e a tia ni mwaing man te karinan are te kataratara are e kateimatoaaki n te onimaki nakon te koaua ae e a bon okioki. Te aekaki n rikirake ae ai aron aio ae e rianako ao n riai ni kaotaraaki e riai ibukina bwa e na kanikinaeaki inanon rongorongon te Aro. Ma te nano ae e onrake n te kimwareirei, ti katanoata bwa te kateniua n ibwaoki n Ana Babaire n Tamnei te Mwatita e a moanaki ngkai. Te mwanekana imwin te mwanekana, te ibwaoki teuana imwin te ibwaoki teuana are e na taakinakoaki iai Ana Babaire, ni karokoa otan te Abaniuea e kaotai naano ni kabane.

Raao aika kam tangiraki, akea te rinanoi iaon waakin te nimaua n ririki ni babaire are e motika te kauoua n ibwaoki n te Babaire n Tamnei ae e na tabwanin raoi ngkana akea taekinan taian kabuanibwai ake a raona ana kabanea n ririki ao ake a teimatoa naba ngkai. Taian rokanaki ibukin te reitaki imarenaia aomata ake a kamatoaaki ao a manga kamarauaki inanon angiin aono inanon te tai aio a na kona n tia n roota aron ana kekeiaki te baronga ae e bwanin n rangi ni korakora, ao manga karekean te marurung mai iai e na tia ni kabanea iraua te ririki, ma iai uoua bukina ngkai e aki riki aio. Teuana bon te atatai ae e kakaawaki irouia ni kabane bwa tabeia kaain te Bahá’í bon te beku ibukin te botanaomata, ao moara riki n tain te maaku ao te kabuanibwai. Bukina are teuana man rikirakena n te aro ae e rangin okoro ni korakoran te konabwai inanon te aonnaba ni Bahá’í ni kona ni kamwakura te atatai anne rinanon aia beku. Man karekean aia taneiai imwin iraua te ririki ni waakini taian banna ni mwakuri aika a babarongaaki raoi, raao a kaotii aia kakau iango ao oin bukin karikaia bwa a na otinako mwia inanon tain te kanganga ae e aki kaman noraki, ao n te tai naba anne a taraia bwa taian kawai aika a boou aikai ake a karioi a bon ira raoi te kawai are a tia ni bekuakinna inanon Babaire ake mai mwaaina bwa a na karokoraoi. Tiaki nanona bwa ti aki tarariaoi taian kabuanibwai ake a rinanona kaain te Bahá’í, n aroia naba kaain abaia n aba nako; ma rinanon taian kanganga aika a rangi ni kaakaiaki, taan onimaki a tia n teimatoa ni kabaraaka aia taratara. Taian bwai ni mwakuri a tia ni kanakoaki nakon baronga ake a kainnanoia, taian rinerine a bon waaki n taabo are e kona iai ni karaoaki, ao n itera nako taian rabwata inanon te Aro a tia n reitinako ni karaoi tabeia. Iai naba taian mwaneka ni waakirake aika a rangin ninikoria. Te Botaki n Tamnei n Aono iaon São Tomé ao Príncipe a na manga moan kateaki n te Ritiwaan aio, ao uaai bouan te Auti ni Motiraoi n te Aonnaba aika a boou aika a na kateaki: Te Botaki n Tamnei n Aono iaon Croatia, ma tekatekana iaon Zagreb, ao te Botaki n Tamnei n Aono iaon Timor-Leste, ma tekatekana iaon Dili.

Ao ngkanne te Babaire Ibukin Teuana te Ririki e a moanaki. Oina ao bwaai ake a kainnanoaki a tia ni katauraoaki inanon ara rongorongo are e kanakoaki ni Bongin te Boraraoi; te Babaire, e ngae ngke e kimototo, e na tau ibukin katauraoan te aonnaba ni Bahá’í nakon te Babaire Ibukin Ruaiwa te Ririki are e na rimwiina. Te tai ae e korakora mwaakana, are e kaukaki tebubua te ririki n nako imwin kaotinakoan taian Tabureti ibukin te Babaire n Tamnei, iaon kawaina ni kainaki ni koron tebubua te ririki imwin Rieraken ‘Abdu’l-Bahá, are e a mwakena iai kainan te moan tienture inanon te Roro ni Kateitei ao moanakin te kauoua. Barongaia taan onimaki a rinnako inanon te Babaire aio n te tai are te botannaomata, a reireiaki rinanon katangainakiia nakon taian kabuanibwai, a taraa riki n ataa kainnanoakin te uaia n reitaki ibukin kaitaraakin taian kakaewenako n te aonnaba. E ngae n anne, taian katei ni kakaiangatoa aika a teimatoa, tangiran temanna i bon irouna, te tauaninne ao kainakin te iango a reitinako n totokoa te mwaing nakon te katiteuanaaki, e ngae ngke e rikirake te mwaiti irouia te botannaomata ake a kaotia n te taeka ao n te mwakuri aroia, naba, n ingainga nakon riki butimwaean katiteuanaakin te botannaomata are bon rikiaia. Ti tataro bwa utu n aono nako a na tokanikai ni kaaki kakaokoroia ibukin riki tangiran te mweraoi ibukiia ni kabane. N aki bwerengaki n taian kanganga ake a rabuni namwakaina aika imwaaira, ti bubuti nakon Bahá’u’lláh bwa taian kamatoa ake a tia ni kateimatoaia taan Iriiria inanon te tai ae e rangi ni maan a na kamwaitaki riki, bwa ko na kona ni uotakirakeaki n am beku, aron teim ae e rau e na aki kakiriweaki n takareburebun te aonnaba ae kainnanoan Ana rongorongo ni kamaiu irouia e a bon rangi ni kaakaiaki riki n te tai aio.

Te Babaire n Tamnei e a rinnako inanon te ibwaoki ae e boou ao te mwaneka ae e boou. E a rairaki baan te boki.

- The Universal House of Justice